του Άρη Χαντηστεφάνου
Ξαναδιαβάζοντας
ομιλίες του Ρούσβελτ ο Ραλφ Νέιντερ μιλά για τη δημοκρατία και τον αμερικανικό
«φασισμό» στα χρόνια των εταιρειών.
To ημερολόγιο έγραφε
29 Απριλίου του 1938 όταν ο Αμερικανός πρόεδρος Φράνκλιν Ρούσβελτ ανέβηκε στο
βήμα του αμερικανικού κογκρέσου για δώσει το δικό του ορισμό στην έννοια του
φασισμού: «Η ελευθερία της δημοκρατίας» είπε «δεν είναι ασφαλής εάν οι άνθρωποι
ανέχονται την ανάπτυξη της ιδιωτικής δύναμης σε βαθμό που αυτή να γίνεται
ισχυρότερη από το ίδιο το δημοκρατικό κράτος. Αυτή είναι η ουσία του φασισμού,
ο έλεγχος της κυβέρνησης από έναν ιδιώτη, μια ομάδα η από οποιαδήποτε ιδιωτική
δύναμη μπορεί να ασκήσει τέτοιο έλεγχο».
Έκτοτε η επίσημη
Αμερική των γιγαντιαίων επιχειρήσεων προσπαθούσε να ξεχάσει αυτό τον οικονομικό
ορισμό του φασισμού προτιμώντας να τονίζει τα πολιτικά χαρακτηριστικά των απολυταρχικών
καθεστώτων που απειλούσαν την παγκόσμια κυριαρχία της.
Μέχρι που πριν από
μερικές εβδομάδες ο πρώην υποψήφιος για την προεδρία των ΗΠΑ Ραλφ Νέιντερ
χρησιμοποιήσει και πάλι τα λόγια του Ρούσβελτ για να περιγράψει την Αμερική του
Μπαράκ Ομπάμα ως ένα φασιστικό κράτος. «Οι εγκληματίες των πολυεθνικών έχουν
καταλάβει ολοκληρωτικά την κυβέρνηση» έλεγε χαρακτηριστικά ο Αμερικανός
πολιτικός μιλώντας στο ανεξάρτητο δίκτυο Democracy Now και έφερε ως ένα
από τα δεκάδες παραδείγματα τη νομοθεσία που προώθησαν ο Τζορτζ Μπους και ο
Μπαράκ Ομπάμα προσφέροντας νομική αμνηστία για οποιοδήποτε επιχειρηματικό
σκάνδαλο.
Η λεγόμενη
συμφωνία αναβολής δίωξης (deferred prosecution) ουσιαστικά
προβλέπει ότι κάθε εταιρεία μπορεί να αποφύγει τη δικαστική δίωξη μέσω
διακανονισμού με τον οποίο πληρώνει ένα ελάχιστο κλάσμα των χρημάτων που
αποκόμισε από την παράνομη ή παράτυπη δράση της. «Οι εταιρείες στις ΗΠΑ
βρίσκονται πλέον υπεράνω του νόμου» εξηγούσε ο Ραλφ Νέιντερ χρησιμοποιώντας
σειρά παραδειγμάτων από το τελευταίο του βιβλίο με τίτλο Told You So (Εγώ σου το είχα
πει).
Ο κυνηγός των
πολυεθνικών
Αν και έχει
κατηγορηθεί ως μετριοπαθής, από τμήματα της Αμερικανικής Αριστεράς ο Νέιντερ
έχει αποδείξει πολλές φορές στο παρελθόν ότι είναι πάντα έτοιμος να συγκρουστεί
με τα μεγαλύτερα επιχειρηματικά συμφέροντα της χώρας του. Ήδη από το 1965
κήρυξε τον πόλεμο στην αυτοκινητοβιομηχανία Genaral Motors αποδεικνύοντας με
επιστημονικές μελέτες ότι συγκεκριμένα μοντέλα παρουσίαζαν σχεδιαστικά προβλήματα
λόγω των οποίων ο οδηγός μπορούσε να χάσει τον έλεγχο του οχήματος. Οι
αποκαλύψεις του ανάγκασαν το αμερικανικό κράτος να αλλάξει όλο το πλαίσο ασφαλείας
στην αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία. Το ίδιο συνέβη και το 1974 όταν οι αποκαλύψεις
του για την ασφάλεια του πόσιμου νερού στην Αμερική οδήγησε στη δημιουργία
ειδικών κρατικών υπηρεσιών για τον έλεγχο της υγείας των πολιτών.